குர்ஆனும்
ஆதாரப்பூர்வமான நபிமொழிகளும் இஸ்லாத்தின் அடிப்படை மூல ஆதாரங்களாகும்.
குர்ஆனைப் பொறுத்தவரை இன்றைக்கு எது குர்ஆன் என்பதை நாம் ஆராய்ந்து
முடிவெடுக்க வேண்டிய அவசியமில்லை. நமது ஆய்வுக்கு அப்பாற்பட்ட வகையில்
குர்ஆன் பாதுகாக்கப்பட்டு இருக்கின்றது.
ஆனால் ஹதீஸ்கள்
பாதுகாக்கப்பட்டிருந்தாலும் குர்ஆனைப் போன்று ஆய்வுக்கு அப்பாற்பட்ட
வகையில் பாதுகாக்கப்படவில்லை. எந்த ஹதீஸை ஏற்றுக் கொள்ளலாம்? எந்த ஹதீஸை
ஏற்றுக்கொள்ளக் கூடாது என்பதை இன்றைக்கும் ஆய்வு செய்ய வேண்டிய நிலை
உள்ளது.
முறையான ஆய்வுக்குப் பிறகு நல்ல செய்திகளை தனியே
பிரித்துவிட முடியும். நபியுடன் தொடர்பில்லாத பலவீனமான செய்திகளையும் தனியே
பிரித்துவிட முடியும். இந்த வகையில் நபிமொழிகள் பாதுகாக்கப்பட்டு
இருக்கின்றன.
பாதுகாக்கப்பட்டுள்ள ஆதாரப்பூர்வமான
நபிமொழிகள் குர்ஆனுக்கு விளக்கமாகவும் தனிமனிதனை
நல்வழிப்படுத்தகூடியதாகவும் அமைந்துள்ளன. ஆனால் பலவீனமான பொய்யான ஹதீஸ்கள்
பெரும்பாலும் குர்ஆனுக்கு எதிராகவும் மனிதனை மானக்கேடான வழிக்கு இழுத்துச்
செல்லக்கூடியதாகவும் அமைந்துள்ளன.
இஸ்லாத்தின் விரோதிகள்
இஸ்லாத்தை விமர்சிப்பதற்குப் பெரும்பாலும் பொய்யான ஹதீஸ்களையே
முஸ்லிம்களுக்கு எதிரான ஆயுதமாக எடுத்துக் கொள்கின்றனர்.
முஸ்லிம்களின்
பெயரில் இருந்துகொண்டு இணைவைப்பு, மூட நம்பிக்கை மற்றும்
கிறுக்குத்தனங்களை ஆதரிப்பவர்கள் இதுமாதிரியான பொய்யான ஹதீஸ்களையே
தங்களுக்கு ஆதாரங்களாகக் கூறிக்கொள்கின்றனர். இந்த ஹதீஸ்களுக்கு இஸ்லாமியச்
சாயம் பூசி மக்களை ஏமாற்றும் பித்தலாட்ட வேலைகளை அரங்கேற்றுகின்றனர்.
இந்த
வகையில் சில நபித்தோழியர் நபி (ஸல்) அவர்களின் மீது வைத்திருந்த அன்பினால்
அவர்களின் சிறுநீரைப் பருகினார்கள் என்ற கருத்தில் சில செய்திகள்
இருக்கின்றன. எனவே இச்செய்தியின் உண்மை நிலையை இந்த ஆய்வில் நாம்
மக்களுக்குத் தெளிவுபடுத்த இருக்கின்றோம்.
இறைத்தூதர்களை அல்லாஹ் அனுப்புவது, மனிதர்களை நாகரீகமான சமுதாயமாக ஆக்குவதற்காகவே அனுப்புகிறான்.
ஒரு
மனிதர் இன்னொரு மனிதரின் சிறுநீரைக் குடித்தால், அல்லது குடிக்கச்
சொன்னால், அல்லது தனது சிறுநீரை பிறர் குடிப்பதைப் பார்த்து மகிழ்ச்சி
அடைந்தால், அதை ஊக்குவித்தால் அது காட்டுமிராண்டித்தனம், அநாகரீகம் என்று
நாம் விளங்கி இருக்கிறோம்.
கல்லையும் மண்ணையும்
மனிதர்களையும் கடவுளாகக் கருதும் சிந்தனையற்றவர்களும் கூட மனித
மூத்திரத்தைக் குடிப்பதை அநாகரீகமாகவும் காட்டுமிராண்டித்தனமாகவும்
கருதுகிறார்கள். இதுபோன்ற காட்டுமிராண்டித் தனங்களையும் ஒழித்துக் கட்ட
அனுப்பப்பட்ட நபிகள் நாயகம் (ஸல்) அவர்கள், மற்றவர்களை மிஞ்சும் வண்ணம்
காட்டு மிராண்டித்தனமான செயலுக்கு வழிகாட்டினார்கள் என்று ஒரு செய்தி
புகாரியில் இடம் பெற்றாலும் முஸ்லிமில் இடம்பெற்றாலும் அனைத்து ஹதீஸ்
நூற்களிலும் இடம் பெற்றாலும் அது நபி சொன்னது அல்ல. அது கட்டுக்கதை என்று
தான் நாம் முடிவுக்கு வரவேண்டும்.
இது போன்ற செய்திகள்
ஆய்வுக்கு உட்படுத்துவதற்குத் தகுதியற்றவை. ஆனாலும் இந்த ஹதீஸ்கள் புகாரி,
முஸ்லிம் போன்ற நூல்களிலும் இடம் பெறவில்லை. இதன் அறிவிப்பாளர் தொடரும்
சரியானதல்ல என்பதைக் கூடுதல் தகவலாக எடுத்துக் காட்டுகிறோம்.
இதோ நபிகள் நாயகம் (ஸல்) கூறுகிறார்கள்:
என்
பெயரில் (ஏதேனும் ஒரு) செய்தியை நீங்கள் கேள்விப்படும் போது அச்செய்தியை
உங்களது உள்ளங்கள் ஒத்துக் கொள்ளுமானால், இன்னும் உங்கள் தோல்களும்
முடிகளும் (அதாவது உங்கள் உணர்வுகள்) அச்செய்திக்குப் பணியுமானால், இன்னும்
அச்செய்தி உங்களு(டைய வாழ்க்கை)க்கு நெருக்கமாக இருப்பதாக நீங்கள்
கருதினால் அதை(க் கூறுவதில்) நானே உங்களில் மிகத் தகுதி வாய்ந்தவன். என்
பெயரில் (ஏதேனும் ஒரு) செய்தியை நீங்கள் கேள்விப்படும் போது அச்செய்தியை
உங்கள் உள்ளம் வெறுக்குமானால், இன்னும் உங்களது தோல்களும் முடிகளும்
(அதற்குக் கட்டுப்படாமல் அதை விட்டு) விரண்டு ஓடுமானால் இன்னும் அச்செய்தி
உங்களு(டைய வாழ்க்கை)க்கு (சாத்தியப்படுவதை விட்டும்) தூரமாக இருப்பதாக
நீங்கள் கருதினால் உங்களில் நானே அதை விட்டும் மிக தூரமானவன். அறிவிப்பவர்: அபூ உஸைத் (ரலி) நூல்: அஹ்மத் 15478
பிரச்சனைக்குரிய செய்தி
حدثنا عبد الله بن أَحْمَدَ بن حَنْبَلٍ ثنا يحيى بن مَعِينٍ ثنا حَجَّاجُ
بن مُحَمَّدٍ عَنِ ابن جُرَيْجٍ عن حُكَيْمَةَ بنتِ أُمَيْمَةَ عن أُمِّهَا
أُمَيْمَةَ قالت: كان لِلنَّبِيُّ ﷺ قَدَحٌ من عِيدَانٍ يَبُولُ فيه
وَيَضَعُهُ تَحْتَ سَرِيرِهِ فَقَامَ فَطَلَبَ فلم يَجِدْهُ فَسَأَلَ فقال:
«أَيْنَ الْقَدَحُ؟» قالوا: شَرِبَتْهُ بَرَّةُ خَادِمُ أُمِّ سَلَمَةَ
التي قَدِمَتْ مَعَهَا من أَرْضِ الْحَبَشَةِ فقال النبي ﷺ لَقَدِ
احْتَظَرَتْ مِنَ النَّارِ بِحِظَارٍ.
أخرجه الطبراني «الكبير» (24/ 205)
أخرجه الطبراني «الكبير» (24/ 205)
உமைமா
(ரலி) அவர்கள் கூறுகிறார்கள்: நபி (ஸல்) அவர்களுக்கு மரத்தால் ஆன
பாத்திரம் ஒன்று இருந்தது. அதில் அவர்கள் சிறுநீர் கழித்துவிட்டுத் தமது
கட்டிலுக்கு அடியில் வைத்து விடுவார்கள். (ஒரு நாள்) அவர்கள் எழுந்து
(அந்தப் பாத்திரத்தை) தேடினார்கள். அதை அவர்கள் காணவில்லை. "பாத்திரம்
எங்கே?'' என்று கேட்டார்கள். "அபீசீனிய நாட்டிலிருந்து உம்மு சலமாவுடன்
வந்துள்ள அவர்களின் அடிமை பர்ரா அதைக் குடித்து விட்டார்'' என்று மக்கள்
கூறினர். அதற்கு நபி (ஸல்) அவர்கள், "அவர் நரகத்திலிருந்து காக்கும்
திரையைக் கொண்டு அவர் தன்னைக் காத்துக் கொண்டார்'' எனக் கூறினார்கள்.
நூல்: தப்ரானீ
இந்தச்
செய்தி பைஹகியிலும் இடம்பெற்றுள்ளது. இந்த ஹதீஸில் முதல் அறிவிப்பாளராக
இடம்பெறும் உமைமா (ரலி) அவர்கள் நபித்தோழியர் ஆவார். இந்த
நபித்தோழியரிடமிருந்து அவர்களின் மகள் ஹுகைமா பின்த் உமைமா என்பவர்
அறிவிக்கின்றார்.
இவர் நம்பகமானவர் என்று எந்த அறிஞரும்
நற்சான்று அளிக்கவில்லை. இமாம் இப்னு ஹஜர் அவர்களும் இமாம் தஹபீ அவர்களும்
இவர் யாராலும் அறியப்படாத நபர் என்று கூறியுள்ளனர்.
ஹுகைமா பின்த் உமைமா அறியப்படாத நபர் ஆவார்.
நூல்: லிஸானுல் மீஸான், பாகம்: 7, பக்கம்: 524
மேலும்
அல்பத்ருல் முனீர் என்ற நூலாசிரியர் இப்னுல் முலக்கன் என்பவர் ஹுகைமா
பின்த் உமைமா நம்பகமானவர் என்று யாரும் நற்சான்று அளிக்கவில்லை என்று
கூறுகிறார்.
ஹுகைமா பின்த் உமைமாவின் நிலை அறியப்படவில்லை.
நூல்: அல்பத்ருல் முனீர், பாகம்: 1, பக்கம்: 485
இமாம் இப்னு கஸீர் அவர்கள் இந்த ஹதீஸைக் குறிப்பிட்டுவிட்டு அதன் கீழ் இந்தச் செய்தி சரியானதல்ல என்று கூறியுள்ளார்.
நம்பகத்தன்மை உறுதிசெய்யப்படாத நபரைக் கொண்டதாக இந்த ஹதீஸின் அறிவிப்பாளர் தொடர் அமைந்துள்ளது. நூல்: அல்ஃபுசூல், பாகம் : 1, பக்கம் : 307
இமாம்
இப்னு ஹிப்பான் அவர்கள் இவரை நம்பகமானவர்களின் பட்டியலில்
குறிப்பிட்டுள்ளார். இந்த இமாம் அறிவிப்பாளரை நம்பகமானவர் என்று கூறுவதில்
அலட்சியப் போக்குடையவர். நம்பகத்தன்மை உறுதி செய்யப்படாதவர்களை நம்பகமானவர்
என்று கூறக்கூடியவர். எனவே இவரது கூற்றை அடிப்படையாகக் கொண்டு ஹுகைமா
நம்பகமானவர் என்று முடிவு செய்ய முடியாது.
மேலும் இமாம்
தாரகுத்னீ அவர்கள் இந்த ஹதீஸைச் சரி என்று சொன்னதாகவும் ஹுகைமா பின்த்
உமைமா நம்பகமானவர் என்று சொன்னதாகவும் சிலர் தவறான தகவலைக் கூறியுள்ளனர்.
இதை அடிப்படையாகக் கொண்டு தற்காலத்தில் உள்ளவர்கள் இந்த ஹதீஸ் சரியானது
என்று வாதிடுகின்றனர்.
ஆனால் இமாம் தாரகுத்னீ அவர்கள்
எந்த ஒரு இடத்திலும் ஹுகைமா பின்த் உமைமா நம்பகமானவர் என்றோ, அவர்
இடம்பெற்றுள்ள மேற்கண்ட செய்தி சரியானது என்றோ நற்சான்று அளிக்கவில்லை. இதை
இமாம் இப்னுல் கத்தான் அவர்கள் தெளிவுபடுத்தியுள்ளார்.
மரப்பாத்திரம்
தொடர்பான சம்பவத்தை உமைமா (ரலி) அவர்களின் மகள் ஹுகைமா அறிவிக்கின்றார்.
இமாம் தாரகுத்னீ அவர்கள் இந்த ஹதீஸ் சரியானது என்றோ பலவீனமானது என்றோ எந்த
முடிவும் கூறவில்லை. மேலும் அறிவிப்பாளர் ஹுகைமா குறித்து நிறையோ குறையோ
கூறவில்லை. எனவே இதில் இடம்பெற்றுள்ள ஹுகைமாவின் நிலை தெரிந்தால் தான்
ஹதீஸ் சரியானது என்று கூற முடியும். இவர் நம்பகமானவர் என்று உறுதியானால்
தான் இவரது அறிவிப்பு ஆதாரப்பூர்வமானதாகும். ஆனால் இவருடைய நம்பகத்தன்மை
நிரூபணமாகவில்லை. இவ்விஷயத்தில் இமாம் தாரகுத்னீ அவர்களை ஆதாரமாகக்
காட்டுவது போதுமான ஆதாரமாக இல்லை.
நூல்: பயானுல் வஹ்மி வல் ஈஹாம், பாகம் : 5, பக்கம் : 516
மேலும்
இமாம் ஹைஸமீ அவர்கள் அறிவிப்பாளர் ஹுகைமா நம்பகமானவர் என்று கூறியுள்ளார்.
இந்த ஹதீஸைச் சரிகாணுபவர்கள் இமாம் ஹைஸமீ அவர்களின் இந்தக் கூற்றை
எடுத்துக் காட்டுகின்றனர்.
ஹைஸமீ அவர்களைப் பொறுத்தவரை
அறிவிப்பாளர்களை எடைபோடும் அறிஞர்களில் ஒருவர் அல்ல. இவர் ஹிஜ்ரீ 807ல்
மரணிக்கின்றார். எனவே இவர் பிந்தைய காலத்தில் வந்த அறிஞர்.
அறிவிப்பாளர்கள்
குறித்து முந்தைய இமாம்கள் கூறிய கருத்துக்களை அடிப்படையாகக் கொண்டு
முடிவெடுக்கக்கூடியவர். முந்தைய இமாம்களின் கூற்றுக்கள் இல்லாமல் இவர்
அறிவிப்பாளர்கள் குறித்து கருத்து தெரிவிக்க இயலாது.
ஹுகைமா
பின் உமைமா அவர்களை முந்தைய இமாம்களில் இப்னு ஹிப்பான் அவர்களைத் தவிர
வேறு யாரும் நம்பகமானவர் என்று கூறவில்லை. இப்னு ஹிப்பான் அவர்களின் இந்தக்
கூற்றை அடிப்படையாகக் கொண்டே இமாம் ஹைஸமீ அவர்கள் ஹுகைமா நம்பகமானவர்
என்று கூறியிருக்க வேண்டும்.
ஒரு அறிவிப்பாளரை
நம்பகமானவர் என்று முடிவு செய்வதில் இமாம் இப்னு ஹிப்பான் அவர்களின்
கருத்தை ஆதாரமாகக் கொள்ள முடியாது. இப்னு ஹிப்பான் விஷயத்தில் நம்மைப்
போன்று பல அறிஞர்கள் இந்த நிலைபாட்டில் இருக்கின்றார்கள்.
மேலும் இமாம் ஹைஸமீ, இப்னு ஹிப்பானைப் போன்று அறிவிப்பாளர்களை நம்பகமானவர் என்று முடிவு செய்வதில் அலட்சியப் போக்குடையவர்.
எனவே
அறிவிப்பாளர் ஹுகைமா விசயத்தில் இமாம் இப்னு ஹிப்பான் கூற்றை
அடிப்படையாகக் கொண்டு இமாம் ஹைஸமீ அவர்கள் தெரிவித்த கருத்தை ஏற்றுக் கொள்ள
முடியாது.
ஹுகைமா பின்த் உமைமா நம்பகமானவர் என்பதற்கு
ஏற்கத் தகுந்த எந்தச் சான்றும் இல்லாத காரணத்தால் இவர் அறிவிக்கும்
மேற்கண்ட செய்தி பலவீனமானதாகும்.
இரண்டாவது செய்தி
உம்மு அய்மன் என்ற நபித்தோழியர் நபி (ஸல்) அவர்களின் சிறுநீரைக் குடித்தார்கள் என்ற கருத்தில் ஒரு செய்தி உள்ளது.
المستدرك على الصحيحين رقم الحديث 6964
المستدرك على الصحيحين رقم الحديث 6964
(حديث مرفوع) أَخْبَرَنَا أَحْمَدُ بْنُ كَامِلٍ الْقَاضِي ، ثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ رَوْحٍ الْمَدَايِنِيُّ ، ثَنَا شَبَابَةُ ، ثَنَا أَبُو مَالِكٍ النَّخَعِيُّ ، عَنِ الأَسْوَدِ بْنِ قَيْسٍ ، عَنْ نُبَيْحٍ الْعَنَزِيِّ ، عَنْ أُمِّ أَيْمَنَ
رَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا ، قَالَتْ : قَامَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ
عَلَيْهِ وَآَلِهِ وَسَلَّمَ مِنَ اللَّيْلِ إِلَيَّ فَخَّارَةٍ مِنْ
جَانِبِ الْبَيْتِ ، فَبَالَ فِيهَا ، فَقُمْتُ مِنَ اللَّيْلِ وَأَنَا
عَطْشَى ، فَشَرِبْتُ مِنْ فِي الْفَخَّارَةِ ، وَأَنَا لا أَشْعُرُ ،
فَلَمَّا أَصْبَحَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآَلِهِ
وَسَلَّمَ ، قَالَ : " يَا أُمَّ أَيْمَنَ ، قَوْمِي
إِلَى تِلْكَ الْفَخَّارَةِ فَأَهْرِيقِي مَا فِيهَا " ، قُلْتُ : قَدْ
وَاللَّهِ شَرِبْتُ مَا فِيهَا . قَالَ : فَضَحِكَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى
اللَّهُ عَلَيْهِ وَآَلِهِ وَسَلَّمَ حَتَّى بَدَتْ نَوَاجِذُهُ ، ثُمَّ
قَالَ : " أَمَا إِنَّكِ لا يَفْجَعُ بَطْنُكِ بَعْدَهُ أَبَدًا " .
உம்மு அய்மன் (ரலி) அவர்கள் கூறுகிறார்கள் :
அல்லாஹ்வின்
தூதர் (ஸல்) அவர்கள் இரவில் எழுந்து வீட்டின் ஓரத்தில் இருந்த மண்
பாத்திரத்தில் சிறுநீர் கழித்தார்கள். எனக்கு தாகம் ஏற்பட்டதால் இரவில்
எழுந்து அந்த மண் பாத்திரத்தில் இருந்ததைத் தெரியாமல் பருகிவிட்டேன்.
விடிந்தவுடன் நபி (ஸல்) அவர்கள், "உம்மு அய்மனே! எழுந்து அந்த மண்
பாத்திரத்தில் உள்ளதைக் கீழே கொட்டிவிடு!'' என்று கூறினார்கள்.
"அல்லாஹ்வின் மீதாணையாக! அதில் இருந்ததை நான் பருகி விட்டேனே!'' என்று நான்
கூறினேன். அல்லாஹ்வின் தூதர் (ஸல்) அவர்கள் கடைவாய் பற்கள் தெரிகின்ற
அளவுக்குச் சிரித்தார்கள். பிறகு, "இனி உனக்கு வயிற்று வலி ஒருபோதும்
ஏற்படாது'' என்று கூறினார்கள்.
இந்தச்
செய்தியை உம்மு அய்மன் (ரலி) அவர்களிடமிருந்து நுபைஹ் என்பவர்
அறிவிக்கின்றார். நுபைஹ் நம்பகமானவராக இருந்தாலும் இவர் உம்மு அய்மன் (ரலி)
அவர்களைச் சந்திக்கவில்லை.
இவர் இந்த ஹதீஸை உம்மு அய்மன்
(ரலி) அவர்களிடம் நேரடியாகச் செவியுறவில்லை என்பதால் இவருக்கும் உம்மு
அய்மன் (ரலி) அவர்களுக்கும் இடையில் யாரோ விடுபட்டுள்ளார்கள். விடுபட்ட
நபர்கள் எத்தனை பேர்? அவர்கள் யார்? அவர்களின் நம்பகத்தன்மை எத்தகையது?
என்பது தெளிவாகவில்லை. இதன் காரணத்தால் இந்த ஹதீஸ் பலவீனமாக உள்ளது.
மேலும்
நுபைஹ் அவர்களிடமிருந்து இந்த ஹதீஸை அபூமாலிக் நகயீ என்பவர்
அறிவிக்கின்றார். இவர் பலவீனமானவர் என்று இமாம்கள் ஏகோபித்துக்
கூறியுள்ளனர்.
இமாம் யஹ்யா பின் மயீன், இமாம் நஸாஹி,
இமாம் புகாரி, இமாம் அபூ ஹாதிம், இமாம் அபூதாவுத், இமாம் இப்னு ஹஜர், இமாம்
தஹபீ ஆகியோர் இவர் பலவீனமானவர் என்று கூறியுள்ளனர். இதன் காரணத்தாலும்
இந்தச் செய்தி பலவீனமானதாகும்.
இமாம் இப்னு ஹஜர் அவர்கள் தல்கீஸ் என்ற தன் நூலில் இந்த இரு காரணங்களால் இந்தச் செய்தி பலவீனமாக உள்ளது என்று தெளிவுபடுத்தியுள்ளார்.
.. قال الحافظ ابن حجر في (تلخيص الحبير): "ورواه أبو أحمد العسكري بلفظ: "لن تشتكي بطنك)) وأبو مالك ضعيفٌ، ونبيحٌ لم يلحق أم أيمن".
அபூமாலிக் பலவீனமானவர். நுபைஹ் உம்மு அய்மன் (ரலி) அவர்களைச் சந்திக்கவில்லை. நூல் : தல்கீஸுல் கபீர், பாகம் : 1, பக்கம் : 171
இந்தச் செய்தி பலவீனமானது என்பதை இமாம் ஹைஸமீ அவர்களும் தெளிவுபடுத்தியுள்ளார்கள்.
இந்த ஹதீஸை இமாம் தப்ரானீ அவர்கள் அறிவிக்கின்றார்கள். இதில் அபூமாலிக் நகயீ என்பவர் இடம்பெற்றுள்ளார். இவர் பலவீனமானவர்.
நூல் : மஜ்மஉ ஸவாயித், பாகம் : 8, பக்கம் : 271
ஆள்மாறாட்டம் செய்யப்பட்ட அறிவிப்பு
قال
أبو يعلى : ثنا محمد بن أبي بكر ، ثنا سلم بن قتيبة ، عن الحسين بن حريث ،
عن يعلى بن عطاء ، عن الوليد بن عبد الرحمن ، عن أم أيمن ، قالت : كان
لرسول الله صلى الله عليه وسلم فخارة يبول فيها ، فكان إذا أصبح يقول : "
يا أم أيمن ، صبي ما في الفخارة " فقمت ليلة وأنا عطشى ، فشربت ما فيها ،
فقال النبي صلى الله عليه وسلم : " يا أم أيمن ، صبي ما في الفخارة " فقلت :
يا رسول الله ، قمت وأنا عطشى ، فشربت ما فيها قال : "إنك لن تشتكي بطنك
بعد يومك هذا أبدا "
وهذا إسناد مشكل جداً وقد وقع في المطالب العالية (الحسن بن حرب بدلاً من الحسين بن حريث والصواب ما ذكره الآخرون والله اعلم).
سبب الإشكال في السند وهو "الحسين بن حريث" فإن الاسم محرف وبيانه في كلام الإمام الدارقطني في العلل (15/415) يقول:
(( وسئل عن حديث أم أيمن قالت : قام رسول الله صلى الله عليه وسلم من الليل . . .
فقال : يرويه أبو مالك النخعي - واسمه عبد الملك بن حسين- واختلف عنه فرواه شهاب عن أبي مالك عن الأسود عن نبيح العنزي عن أم أيمن
وخالفه سلم بن قتيبه وقرة بن سليمان ، فروياه عن أبي مالك عن يعلى بن عطاء عن الوليد بن عبد الرحمن عن أم أيمن .
وأبو مالك ضعيف ، والاضطراب فيه من جهته)) انتهى.
وهذا إسناد مشكل جداً وقد وقع في المطالب العالية (الحسن بن حرب بدلاً من الحسين بن حريث والصواب ما ذكره الآخرون والله اعلم).
سبب الإشكال في السند وهو "الحسين بن حريث" فإن الاسم محرف وبيانه في كلام الإمام الدارقطني في العلل (15/415) يقول:
(( وسئل عن حديث أم أيمن قالت : قام رسول الله صلى الله عليه وسلم من الليل . . .
فقال : يرويه أبو مالك النخعي - واسمه عبد الملك بن حسين- واختلف عنه فرواه شهاب عن أبي مالك عن الأسود عن نبيح العنزي عن أم أيمن
وخالفه سلم بن قتيبه وقرة بن سليمان ، فروياه عن أبي مالك عن يعلى بن عطاء عن الوليد بن عبد الرحمن عن أم أيمن .
وأبو مالك ضعيف ، والاضطراب فيه من جهته)) انتهى.
وقد
رواه ابن السكن كما عزاه له الحافظ ابن حجر في الإصابة ( 8 : 171 ) عن عبد
الملك بن حسين ( وقع محرفا في الإصابة : حصين ) عن يعلى ( وقع محرفا في
الإصابة : نافع ) بن عطاء عن الوليد بن عبد الرحمن عن أم أيمن . .
فالصواب: في الراوي "عبد الملك بن الحسين" فقد سقط من اسمه "عبد الملك" وعبد الملك هذا هو هو أبو مالك الضعيف في الرواية الأولى.
உம்மு அய்மன் (ரலி) அவர்கள் கூறுகிறார்கள் :
فالصواب: في الراوي "عبد الملك بن الحسين" فقد سقط من اسمه "عبد الملك" وعبد الملك هذا هو هو أبو مالك الضعيف في الرواية الأولى.
உம்மு அய்மன் (ரலி) அவர்கள் கூறுகிறார்கள் :
அல்லாஹ்வின்
தூதர் (ஸல்) அவர்கள் சிறுநீர் கழிப்பதற்காக மண் குடுவை ஒன்று இருந்தது.
அவர்கள் விடிந்தவுடன் "உம்மு அய்மனே! இந்த மண் பாத்திரத்தில் உள்ளதைக் கீழே
கொட்டிவிடு'' என்று கூறுவார்கள். ஒரு நாள் இரவில் எனக்கு தாகம் ஏற்பட நான்
எழுந்து அந்த மண் பாத்திரத்தில் இருந்த சிறுநீரைக் குடித்துவிட்டேன். நபி
(ஸல்) அவர்கள், "உம்மு அய்மனே! அந்த மண் பாத்திரத்தில் உள்ளதை கீழே
கொட்டிவிடு'' என்று கூறினார்கள். நான், "அல்லாஹ்வின் தூதரே! தாகத்துடன்
நான் எழுந்து அதில் உள்ளதைக் குடித்துவிட்டேன்'' என்று கூறினேன். அதற்கு
அவர்கள், "இன்றைய நாளுக்குப் பிறகு இனி ஒருபோதும் உனக்கு வயிற்றுப்
பிரச்சனை ஏற்படாது'' என்று கூறினார்கள். நூல்: அல்மதாலிபுல் ஆலியா
இந்த அறிவிப்பில் பின்வரும் அறிவிப்பாளர்கள் இடம்பெற்றுள்ளனர்.
1. உம்மு அய்மன் (ரலி)
2. வலீத் பின் அப்திர் ரஹ்மான்
3. யஃலா பின் அதாஉ
4. அல்ஹசன் பின் ஹர்ப்
5. சில்ம் பின் குதைபா
6. முஹம்மது பின் அபீபக்ர்
7. அபூ யஃலா
இந்த
அறிவிப்பாளர்களை மேலோட்டமாகப் பார்த்தால் இதில் குறை சொல்லப்பட்டவர்கள்
யாரும் இல்லை என்பது போல் தெரியும். ஆனால் இந்த அறிவிப்பாளர் தொடரில்
மாற்றம் செய்யப்பட்டுள்ளது.
இதில் நான்காவது
அறிவிப்பாளராக ஹசன் பின் ஹர்ப் என்பவர் கூறப்பட்டுள்ளது. இவரிடமிருந்து
சில்ம் பின் குதைபா அறிவிக்கின்றார். ஹசன் பின் ஹர்பை கூறியிருப்பதில் தான்
குழப்பம் உள்ளது.
தாரீகு திமஷ்க், அல்பிதாயா வந்நிஹாயா ஆகிய நூற்களில் இந்த பெயருக்கு பதிலாக ஹுசைன் பின் ஹுரைஸ் என்று வேறு பெயர் சொல்லப்பட்டுள்ளது.
இப்னு
சகன் என்பவருடைய நூலில் இதே அறிவிப்பாளர் தொடர் உள்ளது. அதில் ஹுஸைன் பின்
ஹர்ப் என்பதற்குப் பதிலாக அப்துல் மலிக் பின் ஹுஸைன் என்று
கூறப்பட்டுள்ளது. அப்துல் மலிக் பின் ஹுஸைன் என்பது அபூ மாலிக் அவர்களின்
பெயராகும்.
அபூ மாலிக் என்ற அறிவிப்பாளர் பலவீனமானவர்
என்பதை முன்பு தெளிவுபடுத்தி இருக்கின்றோம். அந்த அபூமாலிக்கைத் தான் இங்கே
ஹசன் பின் ஹர்ப் என்றும் ஹுசைன் பின் ஹுரைஸ் என்றும் தவறாக மாற்றிக்
கூறப்பட்டுள்ளது.
இதை இமாம் தாரகுத்னீ அவர்கள் அல்இலல்
என்ற தன் நூலில் தெளிவுபடுத்துகிறார்கள். அபூமாலிக்கிடமிருந்து வரும்
செய்திகள் ஒரே விதத்தில் அமையாமல் அதில் பல முரண்பாடுகள் அமைந்தள்ளது என
தாரகுத்னீ தெளிவுபடுத்துகின்றார்.
இமாம் தாரகுத்னீ
அவர்கள் மேலே நாம் கூறிய அறிவிப்பாளர் தொடரை குறிப்பிடுகிறார். ஆனால்
நான்காவது அறிவிப்பாளராக ஹசன் பின் ஹர்பைக் கூறாமல் அந்த இடத்தில்
அறிவிப்பாளர் அபூமாலிக்கை குறிப்பிடுகின்றார்.
எனவே
மேற்கண்ட அறிவிப்பாளர் தொடரில் பலவீனமான அறிவிப்பாளர் அபூ மாலிக்கை, ஹசன்
பின் ஹர்ப் எனவும் ஹுஸைன் பின் ஹுரைஸ் எனவும் தவறாக மாற்றிக் கூறிவிட்டனர்
என்பது தெளிவாகின்றது. இதன் காரணத்தால் இது பலவீனமான அறிவிப்பாகும்.
நபித்தோழியர்
நபி (ஸல்) அவர்களின் சிறுநீரைக் குடித்தார்கள் என்ற கருத்தில் வரும்
அருவருக்கத்தக்க இது போன்ற பலவீனமான ஹதீஸ்களை ஏற்றுக்கொள்ளக் கூடாது. இதை
ஏற்றுக் கொள்ளக்கூடியவர்கள் நபி (ஸல்) அவர்களையும் இஸ்லாத்தையும்
இழிவுபடுத்தியவர்களாவர்.
சில மூடர்கள் இந்த ஹதீஸை
மக்களிடம் பரப்பி இதன் மூலம் நபி (ஸல்) அவர்களைப் பற்றியும் இஸ்லாத்தைப்
பற்றியும் தவறான எண்ணத்தை உருவாக்கி வருகின்றார்கள். இஸ்லாத்தின் எதிரிகள்
இஸ்லாமியப் போர்வையில் இருந்தாலும் அல்லாஹ் தன் மார்க்கத்தை நிச்சயம்
பாதுகாப்பான்.
---- எஸ். அப்பாஸ் அலீ ----
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---- எஸ். அப்பாஸ் அலீ ----
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Did the Prophet commend people drinking his urine?
Initially I restricted myself to deal with issues
basically raised by the non-Muslims, namely Christians, Ahmadis, and
Atheists etc. but now I feel I need to answer contentions of some
lunatic Muslims too. This is important because their stupidities are
exploited by islamophobes to attack Islam. Insha’Allah I will ensure not
to fall in the trap and start taking pain to brush off authentic things
if some short of brains is not able to comprehend and draws a “bad
picture” of Islam because of it.
Did the Prophet, may Allah bless him, commend people drinking his urine?
Report One:
This is actually the “Hadith Two” in the link
Tabarani said: Hussain bin Is’haq al-Tustari informed us, who was informed by Uthman bin Abi Shaybah, who was informed by Shababah bin Sawwar, who was informed by Abu Malik al-Nakha’i who narrated from Aswad bin Qays, who narrated from Nubayh al-Anazi, who narrated from Umm Ayman, who said: ‘‘One night the Prophet got up and went to a side to urinate in the bowl. During the night, I rose and was thirsty so I drank whatever was in it and I did not even realize what it was. In the morning, He said, ‘Oh Umm Ayman! Throw away whatever is in the bowl’. I replied, ‘I drank what was in the bowl’. He thereafter smiled as such that His teeth appeared and said, ‘Beware! You will never have stomach pain’’.
(Tabarani Kabir 20740, Mustadrak al-Hakim 6912, Dalail al-Nubuwwah li-Isfahani 355)
As
the author of the article himself accepts that it is weak because of
the narrator Abu Malik al-Nakha’i. As he quoted Hafiz Haithmi declared
that he is weak. Furthermore Imam Nasai, said he is “Matrook” i.e. rejected, someone whose narrations can never be accepted. (al-Du’afa wal-Matrookin No. 383)
And as Hafiz Ibn Hajr says Nasai declares a person “Matrook” only when all scholars agree on rejecting his narrations.
And
al-Darqutni never explicitly authenticated the narrator or narration.
All he did was to refrain from commenting. This cannot stand the fact
that the narrator is declared ‘rejected’ by al-Nasai. And many others
graded him as unreliable like al-Haitmi, Abu Hatim, Ibn ‘Adi, Yahya bin
Ma’in , Ibn Hibban etc. So with all this criticism Darqutni’s silence
means nothing and whoever accepted the narration because of this was
mistaken.
What did Hakim and Dhahbi comment on this?
Even
Imam Hakim who is too lax did not authenticate this narration and
Dhahbi did not comment either. Hakim’s silence shows he did not consider
the narration authentic else he would have commented because he is
known to have made mistakes and consider weaker narrations as authentic.
And Dhahbi’s silence is simply because his comments were basically to
correct Hakim’s mistake and when Hakim did not comment in the first
place, he had no reason to comment either.
Note,
author of the article says that “Hadith One” is narrated by Hakim while
not “Hadith One” but “Hadith Two” is narrated by Hakim.
Hakim
narrates the other narration which simply says that bowl was there and
not a word about someone drinking it or Prophet, may Allah bless him,
commenting on it. However, it has a unknown narrator discussed under the
heading “Report Two”
Next the author argues that it has more than one chain. Let’s see the reality of other chain.
Ibn Kathir narrates the Hadith of Umm Ayman in al-Bidaya wa al-Nihaya with the following channel of transmission. Hafiz Abu Ya’la said, Muhammad Ibn Abi Bakr al-Muqaddami informed me, who was informed by Ibn Qutaybah, who narrates from Hussain bin Harb, who narrates from Ya’la bin Ata, who narrates from Waleed bin Abd al-Rahman who narrates from Umm Ayman who said, ‘The Messenger of Allah May Allah send peace and blessings upon Him had a clay bowl in which he used to urinate and in the morning He used to say, ‘Oh Umm Ayman! Throw away what is in the bowl’. One night I woke up and was very thirsty so I drank whatever was in the bowl. The Messenger of Allah said, ‘Oh Umm Ayman! Throw away what is in the bowl’. She replied, ‘Oh messenger of Allah! I got up and was thirsty so I drank what was in it’ to which He replied, ‘you will never have stomach pain anymore’’.
This is
found in Al-Bidaya wal Nihaya 5/347. The is found in Tarikh Damishq
(4/303) but there in chain instead of “Hussain bin Harb” we have
“Hussain bin Hurayth.” This disparity shows there is something fishy.
Moreover, Hafiz Ibn Hajr writes about the narrator “Hussain bin Hurayth” that he is from the Tenth Category i.e. from the 4th generation of Muslims; A generation after “Taba Tabi’in” the Succeeding Successors (see al-Taqrib No. 1319)
While the narrator from whom he quotes i.e. Ya’la bin ‘Ata is from the Fourth Category i.e. 2nd generation of Muslims; people referred to as “Tab’iin” (see al-Taqrib 2/341)
Note
that the generation thing is not biological; it’s with respect to
having met people of the earlier generations. So simply the fact that
they are not from consecutive generation is enough to prove that chain
is disconnected and thus it cannot help the weak narration through Abu
Malik al-Nakha’i.
In the end conclusion is that the report is not valid.
Report Two:
The
other two narrations, “Hadith One” and “Hadith Three” are actually same
and the slight change of the narrators makes no difference and both are
narrated by Umayma through her daughter Hukayma and none narrates from
Hukayma except Ibn Jurayj.
1. The fact that it comes from one narrate each in three steps shows the strangeness of the report.
2.
Hafiz Ibn Hajr says that Hukaymah is unknown cf. al-Taqrib 2/636. And
most certainly narration from such a narrator is not valid. So what we
see is that all the reports are dubious.
Author
of the article says, that Abu Dawud and Nasai narrate from her. So what?
Abu Dawud and Nasai do not have all authentic narrations. infact even
in Abu Dawud and Nasai’s collections the same report in a shorter form
is reported from and nothing else. In Abu Dawud and Nasai the narration
is there without any reference to Prophet, may Allah bless him, asking
about the bowl or someone drinking from it. And even that is graded as
weak by scholars. Shaykh Shu’aib Arnaut graded the narration as weak.
(See Sunan Abu Dawud, Hadith 24)
To the Missionaries who use this narration:
To
the Missionary haters of Islam, I will simply say that if you thing the
above dubious narrations prove to be big notions about Islam and you
feel that Muslims should have sleepless nights for such issues then
Christians must also pull up socks and explain as to why their sources
say that birth of a daughter is a loss (cf. Ecclesiasticus) and as to
why Jesus, may Allah bless him, God-Forbid kissed Mary Magdalene (cf.
Gospel of Philips) and the things of the kind? If you cry that that
these are from apocrypha then why forget we Muslims have a robust and
empirical science using which we show certain narrations from our
sources are dubious. Surely this is more worthy to be considered then
vague distinction between the apocrypha and the canon in the Christian
tradition.
Indeed Allah knows the best!----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
السؤال:
هل بول النبي صلى الله عليه وسلم طاهر ؟ وهل ورد وصح أن إحدى الصحابيات قامت بشربه ؟
السؤال:
هل بول النبي صلى الله عليه وسلم طاهر ؟ وهل ورد وصح أن إحدى الصحابيات قامت بشربه ؟
الجواب :
الحمد لله
أولاً:
ورد شرب بول النبي صلى الله عليه وسلم في حديثين لامرأتين :
الحديث الأول : في شرب " أم أيمن " لبول النبي صلى الله عليه وسلم ، وقد جاء الحديث من طريق أبي مالك النخعي عن الأسود بن قيس عن نُبيح العَنَزي عن أُمِّ أَيْمَنَ قالت : قام رسول الله صلى الله عليه وسلم مِنَ اللَّيْلِ إلى فَخَّارَةٍ في جَانِبِ الْبَيْتِ فَبَالَ فيها ، فَقُمْتُ مِنَ اللَّيْلِ وأنا عَطْشَانَةُ فَشَرِبْتُ ما فيها وأنا لا أَشْعُرُ فلما أَصْبَحَ النبي صلى الله عليه وسلم قال : ( يا أُمَّ أَيْمَنَ قَوْمِي فَأَهْرِيقِي ما في تِلْكَ الْفَخَّارَةِ ) قلت : قد وَالله شَرِبْتُ ما فيها ، قالت : فَضَحِكَ رسول الله صلى الله عليه وسلم حتى بَدَتْ نَوَاجِذُهُ ثُمَّ قال ( أما إنك لا تَتَّجِعِينَ بَطْنَكِ أبدًا ) .
رواه الحاكم في " مستدركه " ( 4 / 70 ) وأبو نعيم في " الحلية " ( 2 / 67 ) والطبراني في " الكبير " ( 25 / 89 ، 90 ) .
وإسناد الحديث ضعيف ، فيه علتان : العلة الأولى : الانقطاع بين نبيح العنزي وأم أيمن ، والعلة الثانية : أبو مالك النخعي واسمه عبد الملك بن حسين ، وهو متفق على ضعفه ، قال عنه النسائي : متروك ، وقال أبو حاتم : ضعيف الحديث ، وقال عمرو بن علي : ضعيف منكر الحديث .
انظر " الضعفاء والمتروكين " للنسائي و " الجرح والتعديل " لابن أبي حاتم و " تهذيب التهذيب " لابن حجر .
قال الحافظ ابن حجر – رحمه الله - : " وأبو مالك ضعيف ، ونُبيح لم يلحق أم أيمن " انتهى من " التلخيص الحبير في تخريج أحاديث الرافعي الكبير " ( 1 / 171 ) .
ورواه أبو مالك النخعي من طريق آخر عن يعلى بن عطاء عن الوليد بن عبد الرحمن عن أم أيمن .
قال الدارقطني – رحمه الله - : " وأبو مالك ضعيف ، والاضطراب فيه من جهته " انتهى من " العلل " للدارقطني " ( 15 / 415 ) .
الحديث الثاني : في شرب " بَرَكة أم يوسف " لبول النبي صلى الله عليه وسلم ، وقد جاء الحديث من طريق ابن جُرَيْجٍ قال حَدَّثَتْنِي حُكَيْمَةُ بنتُ أُمَيْمَةَ بنتِ رُقَيْقَةَ عن أُمِّهَا أنها قالت : كان النبي صلى الله عليه وسلم يَبُولُ في قَدَحِ عِيدَانٍ ثُمَّ يَرْفَعُ تَحْتَ سَرِيرِهِ فَبَالَ فيه ثُمَّ جاء فَأَرَادَهُ فإذا الْقَدَحُ ليس فيه شَيْءٌ فقال لامْرَأَةٍ يُقَالُ لها " بَرَكَةُ " كانت تَخْدُمُ أُمَّ حَبِيبَةَ جَاءَتْ بها من أَرْضِ الْحَبَشَةِ ( أَيْنَ الْبَوْلُ الذي كان في الْقَدَحِ ؟ ) قالت : شَرِبَتُهُ ، فقال ( لَقَدِ احْتَظَرْتِ مِنَ النَّارِ بِحِظَارٍ ) .
رواه البيهقي في " السنن الكبرى " ( 7 / 67 ) والطبراني في " الكبير " ( 24 / 189 ) .
وهو حديث ضعيف ؛ لجهالة حُكيمة بنت أميمة .
قال الذهبي في " ميزان الاعتدال " ( 1 / 587 ) : " غير معروفة " انتهى .
وقال ابن حجر في " تقريب التهذيب " ( ص 745 ) : " حُكَيمة بنت أميمة لا تعرف " انتهى .
ومع علة الجهالة فإن متن الحديث مضطرب اضطراباً كبيراً .
ثانياً:
أما حكم " بول النبي صلى الله عليه وسلم " : فالأصل فيه أنه كباقي بول البشر ، وليس ثمة استثناء في كونه طاهراً ، وقد صحَّ عنه صلى الله عليه وسلم أنه كان يستنجي بعد انتهائه من بوله وقضاء حاجته ، ولم يصحَّ أن أحداً شرب بولَه صلى الله عليه وسلم ، والأحاديث السابقة في هذا الباب ضعيفة كلها ، ولو صحَّ شيء منها ، لم يكن فيه حجة ، لأن شرب البول قد وقع فيها مصادفة ، من غير تعمد لشربه .
والأصل في خَلْق النبي صلى الله عليه وسلم أنه كباقي البشر ؛ لقوله تعالى : ( قُلْ إِنَّمَا أَنَا بَشَرٌ مِثْلُكُمْ ) الكهف/ 110 ، ولقوله صلى الله عليه وسلم : ( إِنَّمَا أَنَا بَشَرٌ مِثْلُكُمْ أَنْسَى كَمَا تَنْسَوْنَ فَإِذَا نَسِيتُ فَذَكِّرُونِي ) رواه البخاري ( 392 ) ومسلم ( 572 ) " ولقوله : ( إِنَّمَا أَنَا بَشَرٌ أَرْضَى كَمَا يَرْضَى الْبَشَرُ ، وَأَغْضَبُ كَمَا يَغْضَبُ الْبَشَرُ ، فَأَيُّمَا أَحَدٍ دَعَوْتُ عَلَيْهِ مِنْ أُمَّتِي بِدَعْوَةٍ لَيْسَ لَهَا بِأَهْلٍ أَنْ يَجْعَلَهَا لَهُ طَهُورًا وَزَكَاةً وَقُرْبَةً يُقَرِّبُهُ بِهَا مِنْهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ ) رواه مسلم ( 2603 ) .
إلا أن يَنصَّ هو على خلاف ذلك فيما أكرمه الله تعالى به وخصَّه به من دون الناس ، كقوله فيما رواه البخاري ( 1096 ) ومسلم ( 738 ) عن عَائِشَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا أن رسول الله صلى الله عليه وسلم قال : ( يَا عَائِشَةُ إِنَّ عَيْنَيَّ تَنَامَانِ وَلَا يَنَامُ قَلْبِي ) ، وكما جاء عن أنس بن مالك أن النبي صلى الله عليه وسلم قال ( أَقِيمُوا الصُّفُوفَ فَإِنِّي أَرَاكُمْ خَلْفَ ظَهْرِي ) رواه البخاري ( 686 ) ومسلم ( 425 ) .
والله أعلم
الحمد لله
أولاً:
ورد شرب بول النبي صلى الله عليه وسلم في حديثين لامرأتين :
الحديث الأول : في شرب " أم أيمن " لبول النبي صلى الله عليه وسلم ، وقد جاء الحديث من طريق أبي مالك النخعي عن الأسود بن قيس عن نُبيح العَنَزي عن أُمِّ أَيْمَنَ قالت : قام رسول الله صلى الله عليه وسلم مِنَ اللَّيْلِ إلى فَخَّارَةٍ في جَانِبِ الْبَيْتِ فَبَالَ فيها ، فَقُمْتُ مِنَ اللَّيْلِ وأنا عَطْشَانَةُ فَشَرِبْتُ ما فيها وأنا لا أَشْعُرُ فلما أَصْبَحَ النبي صلى الله عليه وسلم قال : ( يا أُمَّ أَيْمَنَ قَوْمِي فَأَهْرِيقِي ما في تِلْكَ الْفَخَّارَةِ ) قلت : قد وَالله شَرِبْتُ ما فيها ، قالت : فَضَحِكَ رسول الله صلى الله عليه وسلم حتى بَدَتْ نَوَاجِذُهُ ثُمَّ قال ( أما إنك لا تَتَّجِعِينَ بَطْنَكِ أبدًا ) .
رواه الحاكم في " مستدركه " ( 4 / 70 ) وأبو نعيم في " الحلية " ( 2 / 67 ) والطبراني في " الكبير " ( 25 / 89 ، 90 ) .
وإسناد الحديث ضعيف ، فيه علتان : العلة الأولى : الانقطاع بين نبيح العنزي وأم أيمن ، والعلة الثانية : أبو مالك النخعي واسمه عبد الملك بن حسين ، وهو متفق على ضعفه ، قال عنه النسائي : متروك ، وقال أبو حاتم : ضعيف الحديث ، وقال عمرو بن علي : ضعيف منكر الحديث .
انظر " الضعفاء والمتروكين " للنسائي و " الجرح والتعديل " لابن أبي حاتم و " تهذيب التهذيب " لابن حجر .
قال الحافظ ابن حجر – رحمه الله - : " وأبو مالك ضعيف ، ونُبيح لم يلحق أم أيمن " انتهى من " التلخيص الحبير في تخريج أحاديث الرافعي الكبير " ( 1 / 171 ) .
ورواه أبو مالك النخعي من طريق آخر عن يعلى بن عطاء عن الوليد بن عبد الرحمن عن أم أيمن .
قال الدارقطني – رحمه الله - : " وأبو مالك ضعيف ، والاضطراب فيه من جهته " انتهى من " العلل " للدارقطني " ( 15 / 415 ) .
الحديث الثاني : في شرب " بَرَكة أم يوسف " لبول النبي صلى الله عليه وسلم ، وقد جاء الحديث من طريق ابن جُرَيْجٍ قال حَدَّثَتْنِي حُكَيْمَةُ بنتُ أُمَيْمَةَ بنتِ رُقَيْقَةَ عن أُمِّهَا أنها قالت : كان النبي صلى الله عليه وسلم يَبُولُ في قَدَحِ عِيدَانٍ ثُمَّ يَرْفَعُ تَحْتَ سَرِيرِهِ فَبَالَ فيه ثُمَّ جاء فَأَرَادَهُ فإذا الْقَدَحُ ليس فيه شَيْءٌ فقال لامْرَأَةٍ يُقَالُ لها " بَرَكَةُ " كانت تَخْدُمُ أُمَّ حَبِيبَةَ جَاءَتْ بها من أَرْضِ الْحَبَشَةِ ( أَيْنَ الْبَوْلُ الذي كان في الْقَدَحِ ؟ ) قالت : شَرِبَتُهُ ، فقال ( لَقَدِ احْتَظَرْتِ مِنَ النَّارِ بِحِظَارٍ ) .
رواه البيهقي في " السنن الكبرى " ( 7 / 67 ) والطبراني في " الكبير " ( 24 / 189 ) .
وهو حديث ضعيف ؛ لجهالة حُكيمة بنت أميمة .
قال الذهبي في " ميزان الاعتدال " ( 1 / 587 ) : " غير معروفة " انتهى .
وقال ابن حجر في " تقريب التهذيب " ( ص 745 ) : " حُكَيمة بنت أميمة لا تعرف " انتهى .
ومع علة الجهالة فإن متن الحديث مضطرب اضطراباً كبيراً .
ثانياً:
أما حكم " بول النبي صلى الله عليه وسلم " : فالأصل فيه أنه كباقي بول البشر ، وليس ثمة استثناء في كونه طاهراً ، وقد صحَّ عنه صلى الله عليه وسلم أنه كان يستنجي بعد انتهائه من بوله وقضاء حاجته ، ولم يصحَّ أن أحداً شرب بولَه صلى الله عليه وسلم ، والأحاديث السابقة في هذا الباب ضعيفة كلها ، ولو صحَّ شيء منها ، لم يكن فيه حجة ، لأن شرب البول قد وقع فيها مصادفة ، من غير تعمد لشربه .
والأصل في خَلْق النبي صلى الله عليه وسلم أنه كباقي البشر ؛ لقوله تعالى : ( قُلْ إِنَّمَا أَنَا بَشَرٌ مِثْلُكُمْ ) الكهف/ 110 ، ولقوله صلى الله عليه وسلم : ( إِنَّمَا أَنَا بَشَرٌ مِثْلُكُمْ أَنْسَى كَمَا تَنْسَوْنَ فَإِذَا نَسِيتُ فَذَكِّرُونِي ) رواه البخاري ( 392 ) ومسلم ( 572 ) " ولقوله : ( إِنَّمَا أَنَا بَشَرٌ أَرْضَى كَمَا يَرْضَى الْبَشَرُ ، وَأَغْضَبُ كَمَا يَغْضَبُ الْبَشَرُ ، فَأَيُّمَا أَحَدٍ دَعَوْتُ عَلَيْهِ مِنْ أُمَّتِي بِدَعْوَةٍ لَيْسَ لَهَا بِأَهْلٍ أَنْ يَجْعَلَهَا لَهُ طَهُورًا وَزَكَاةً وَقُرْبَةً يُقَرِّبُهُ بِهَا مِنْهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ ) رواه مسلم ( 2603 ) .
إلا أن يَنصَّ هو على خلاف ذلك فيما أكرمه الله تعالى به وخصَّه به من دون الناس ، كقوله فيما رواه البخاري ( 1096 ) ومسلم ( 738 ) عن عَائِشَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا أن رسول الله صلى الله عليه وسلم قال : ( يَا عَائِشَةُ إِنَّ عَيْنَيَّ تَنَامَانِ وَلَا يَنَامُ قَلْبِي ) ، وكما جاء عن أنس بن مالك أن النبي صلى الله عليه وسلم قال ( أَقِيمُوا الصُّفُوفَ فَإِنِّي أَرَاكُمْ خَلْفَ ظَهْرِي ) رواه البخاري ( 686 ) ومسلم ( 425 ) .
والله أعلم
No comments:
Post a Comment
உங்கள் கருத்துக்களை பதிவு செய்யுங்கள்